Hariçten Bağlama “ÇAĞLAMA”

Ömür Kılıçaslan anısına…

            Çağlama; var olanla yetinmek yerine, sanatına kendine has dokunuşlar yapan Ömür Kılıçaslan ve “Hariçten Gazelciler” grubunun, müziğe attığı imzadır aslında. İlk bakışta gövdesiz, sadece perdeleri olan bir sap ve tellerden oluşan bir tahta parçasına benzese de, yenilikçi ve özgün bir müzikal idealin vücut bulmuş halidir Çağlama. Bu enteresan enstrümanı görür, görmez, gitar ve elektro bağlamanın sentezlenmesi sonucu ortaya çıktığını hemen anlayabilirsiniz. 

Çağlama, uzun sap bağlamadakine yakın uzunlukta, fakat elektro gitar sapına benzeyen kalınlıkta bir sap ve sap kısmından nispeten kalın olan küçük bir gövdeye sahip telli bir enstrüman. Önceleri ahşap olarak planlanan sap kısmı, daha sonra üzerinde çok gergin elektrogitar telleri olduğu ve bu tel direncine ahşabın mukavemet edemediği görülünce içeriden metal bir iskeletle desteklenmiştir. Bu sap kısmında mikrotonal aralıkların da yer aldığı bir perde sitemi vardır. Enstrumanın gövdesinde de, bir humbucker elektrogitar manyetiği yer alır. Tellerdeki ses bu manyetik tarafından algılanır ve bir kablo aracılığıyla amplifikatöre gönderilir. Enstruman bu yapısı sayesinde hem bağlama, hem de gitar tekniği kullanılarak icra edilebilmekte, ayrıca ton olarak da elektro bağlamanın yanı sıra gitar tonlarını da andırmaktadır. Çağlamanın 3, 5, 6 ve 12 telli versiyonları yapılmıştır.

Çağlamanın mucidi Ömür Kılıçaslan, bu enstrümanın oluşturulma sürecini şöyle ifaze etmiştir:

-Ortaokul yıllarımdan beri elektrogitar çalıyordum ama farklı bir ton ve çalım şekli arayışındaydım. Bir dönem “Galaturka” adlı grupta birlikte çaldığım “Çağlayan Örge” isimli arkadaşıma kafamdakileri aktardım. Çağlayan, solak olduğu çalacak gitar bulamayan, bu yüzden kendi gitarını yaparak gitar çalmaya başlayan biridir. Onun enstrüman yapımı konusundaki bilgisi ve yardımlarıyla bu enstrümanı geliştirdik. Çağlayan’ın sürece katkılarını da düşünerek bu yeni entrumana Çağlama adını verdim.

Ömür Kılıçaslan bu farklı enstrüman için, buna uygun bir repertuar gerektiğini düşünerek Murat Bolat (Bas Gitar – Vokal) ve Turgay Çetin (Davul) ile birlikte, “Hariçten Gazelciler” adlı müzik grubunu kurmuş ve grubuyla iki albüm projesine imza atmıştır. Grubun kurucusu ve Çağlama’nın mucidi Ömür Kılıçaslan’ın, talihsiz bir kaza sonucu genç yaşta ölümü, Hariçten Gazelciler’in müzik kariyerini olumsuz olarak etkilemiş olsa da; Çağlama şimdiden farklılık arayan pek çok müzisyenin ilgi alanına girmiş ve çeşitli sahnelerde yerini almaya başlamıştır. 

KAYNAKÇA

 Karadeniz, Fırat, Bağlamam çağlar 'çağlama' olur (13.11.2010)
https://www.sabah.com.tr/cumartesi/2010/11/13/baglamam_caglar_caglama_olur  (Adresinden Alıntıdır - Kasım 2018)

Magarica, Duyanları Şaşkına Çeviren, Dünyanın en ilginç 13 Müzik aleti (11.06.2015)
https://onedio.com/haber/duyanlari-saskina-ceviren-dunyanin-en-ilginc-muzik-aletleri-525746 (Adresinden Alıntıdır - Kasım 2018)

Toros, Tuna Ezgi, Ömür Kılıçaslan ve “Çağlama”sı (21.06.2014)
https://muziklimevzular.wordpress.com/2014/06/21/caglama/  (Adresinden Alıntıdır - Kasım 2018)